Folijarna dijagnostika jabuke

/in /by

ZNAČAJ ANALIZE LISTOVA I PLODOVA JABUKA I UTICAJ NA KVALITET PRINOSA

Kraj jula i početak avgusta je vrijeme kada se uzimaju uzorci listova za njihovu analizu. Rezultati takve analize nam govore, kako su biljke bile snabdjevene preko ljeta sa pojedinim hranljivim elementom. Na osnovi tih analiza ne možemo značajno uticati na ishranu u toj sezoni (tekućoj godini). Ako dobijemo analizu u kratkom roku (10 dana), imamo vremena da do kraja avgusta i ili do jednu sedmicu pred berbu reagujemo i biljke prihranimo sa hranjivom koji nam se u analizi pokazalo u nedostatku. No takva analiza nam vi[e služi kao dobar pokazatelj za ishranu u slijedećoj godini.

Iz godine u godinu je takvih analiza sve više i više, jer su proizvođači uvidjeli da na osnovu tih analiza mogu uspješno rješavati probleme prehrane biljaka u praksi.

Kod analize listova jabuka ustanovljavamo količinu pojedinih hranjiva, koji su od posebnog značaja za ishranu i za pojavu fizioloških (abiotčkih) bolesti jabuka. U suvoj supstanci listova potrebo je ustanoviti količinu azota (N), fosfora (P), kalijuma (K), magnezijuma (Mg), sumpora (S), kalcijuma (Ca), bora (B), bakra (Cu), gvožđa (Fe), mangana (Mn), molibdena (Mo), i cinka (Zn). Isto tako je važno ustanoviti odnose pojedinih elemenata (posebno N/Ca, K/Ca, i K + Mg/Ca). Za bolje i preciznije ustanovljavanje fizioloških bolesti potrebno je uz uzorke listova uzeti i uzorke zemlje, a kasnije u berbi i uzorke plodova.

OPTIMALNE KOLIČINE HRANJIVA U LISTOVIMA JABUKA PO BERGMANNU:

N (azot)                 2,20-2,80 %                                          B (bor)                 25-50 ppm

P (fosfor)               0,18-0,30 %                                          Cu (bakar)            barem 5,0 ppm

K (kalijum)             1,10-1,50 %                                          Fe (gvožđe)          barem 150 ppm

Ca (kalcijum)         1,30-2,20 %                                          Mn (mangan)        35-1000 ppm

Mg (magnezijum)  0,20-0,35 %                                          Mo (molibden)      0,10-0,30 ppm

S (sumpor)            barem 0,10 %                                       Zn (cink)               13-50 ppm

Iz gornje tablice je vidljivo, da je optimalni sadržaj azota u suvoj supstanci listova 2,2-2,8 %, fosfora 0,18-0,30 %, kalijuma 1,1-1,5 %, kalcijuma 1,3-2,2 % (da bi bila jabuka pri skladištenju zdrava) i magnezijuma 0,20-0,35 %

Zdravstveno stanje jabuka zavisi od odnosa (K+Mg/Ca) gdje velike koncentracije Mg (magnezijuma) pomažu K (kalijumu) u antagonističkom djelovanju na Ca (kalcijum)

Jednako tako važno, kao sadržaj pojedinih hranjivih elemenata na stvaranje otpornosti jabuka na gorku pjegavost i druge abiotičke (fiziološke) bolesti, je i razmjer između najvažnijih hranjiva N/Ca, K/Ca, i K+Mg/Ca. Odnos između N (azota) i Ca (kalcijuma) po literaturi trebao bi biti manji od 1,6. Razmjer između K i Ca u suvim listovima ispod 1, a najbolje oko 0,8-0,9.

Ako koncentraciji K (kalijuma) u listovima dodamo koncentraciju Mg (magnezijuma) i sumu podijelimo sa koncentracijom Ca (kalcijuma) u listovima, dobijamo vrijednost (K+Mg/Ca). Optimalna vrijednost je oko 1, odnosno nešto više.

Zavisno o godine, veličine plodova i sorti, gorka pjegavost se pokazuje kod vrijednosti 0,9-1,0, a ponekad i pri vrijednosti 1,2.

Isto kao i u listovima, važno je utvrditi sadržaj elemenata  N (azota), P (fosfor), K (kalijuma), Ca (kalcijuma), Mg (magnezijuma), B (bora) i Zn (cinka) u mesu plodova jabuka. Najvažniji pokazatelj, odnosno indikator otpornosti jabuka protiv fizioloških bolesti je sadržaj Ca (kalcijuma), koja treba iznositi 0,005-0,007%, odnosno 50-70 ppm Ca u svježem mesu plodova (5-7 mg/100 g svježeg mesa plodova jabuka)

NORMALNE KONCENTRACIJE ELEMENATA (SVJEŽI UZORCI MESA JABUKA) PO BERGMANNU

– N (azot)            0,05-0,08%                             Mg (magnezijum)      0,004-0,006%

– P (fosfor)           0,01-0,12%                            Ca (kalcijum)             0,005-0,007%

– K (kalijum)         0,12-0,14%                            B (bor)                    0,0002-0,0006%

Jednako kao u listovima i u plodovima je važan razmjer N/Ca, K/Ca, i K+Mg/Ca. Na osnovi tih vrijednosti i sadržaja pojedinih elemenata u plodovima ustanovljavamo stepen mogućnosti pojave abiotičkih bolesti u skladištu, te kod berbe jabuke usmjeravamo ili za daljnje skladištenje ili za brzu potrošnju (prodaju). Vrijednost odnosa N/Ca u mesu plodova jabuka treba biti manji od 10-14, ako je veći od 30 dolazi do intenzivnog posmeđenja mesa). Osim odnosa N (azota) i K (kalijuma) sa Ca (kalcijumom) vrlo je važan i Mg (magnezijum). Ako je vrijednost K+Mg/Ca između 5-10, gorke pjegavosti je manje od 5%, kod vrijednosti 10 je gorke pjegavosti je veća od 20%, a kod vrijednosti od 30-35, naročito kod osjetljivih sorata, pojava gorke pjegavosti je vrlo velika.

Gorku pjegavost možemo očekivati ako je sadržaj Ca (kalcijuma) u suvim listovima krajem avgusta i u septembru manja od 1,6%. Dobra kontrola snabdjevenosti plodova kalcijumom je njegov sadržaj u mesu plodova. Ako je u suvom mesu plodova 0,25% Ca (kalcijuma) neće biti pojave gorke pjegavosti, kod vrijednosti između 0,012-0,025% pojava je moguća, a kod vrijednosti manje od 0,012 je sigurna pojava gorke pjegavosti.

Na povećanje najčešćih fizioloških bolesti plodova jabuke (gorka pjegavost, posmeđenja mesa)utiče, što se tiče ishrane :

  • previsok sadržaj kalijuma(K) u zemljištu (čiji je najčešći uzrok preveliko tretiranje zemljišta kalijumom), što izaziva nesrazmjer u K/Ca odnosu u plodovima
  • pretretirano i prekasno đubrenje sa azotom (N) – nesrazmjer N/Ca odnosa u plodovima
  • previsok sadržaj magnezijma (Mg) u zemljištu – nesrazmjer u Mg/Ca odnosu u plodovima.